RAW daje możliwości, RAW łatwo się edytuje, bez RAW-a nie ma kołaczy, czy jakoś tak. No niby ten RAW jest fajny, ale… jego wywoływanie już nie zawsze. A przecież wywołać trzeba, to oczywiste, po to zostawiamy sobie możliwości edycji, żeby je wykorzystywać. W czym właściwie problem? W wywoływarkach. A szczególnie w ich profilach.
Kiedyś Adobe Camera Raw (oraz Lightroom) miały profile barwne do poszczególnych aparatów tak ustawione, żeby wygląd zdjęcia z tym profilem odpowiadał w miarę dokładnie wyglądowi JPEG-a z aparatu, wykonanego z aparatowym profilem o tej samej nazwie. Czyli: jeśli ustawiłam w moim Canonie 400D (to były czasy, a co!) profil Neutral, to po wczytaniu RAW-a w Adobe Camera Raw i ustawieniu tamże profilu Camera Neutral, obrazek wyglądał tak samo jak JPEG z aparatu. Od pewnego czasu jednak przestało tak być. RAW-y z nowych Canonów, wczytane do Camera Raw (albo LR, profile są te same) „na dzień dobry” wyglądają fatalnie: są przekontrastowane, z dziwnymi przesunięciami kolorów w światłach, ubogie pod względem barwy. Zaznaczę od razu, że to nie jest kwestia Canona – po prostu takie aparaty są w domu, więc na nich obserwuję zjawisko. Profile barwne Adobe do nowszych aparatów są po prostu fatalne. W efekcie trzeba walczyć najpierw o uzyskanie jako-takiego oddania świateł i cieni, a dopiero potem można się zastanowić nad cyzelowaniem.
Tylko że w trakcie tej walki stanowczo zbyt szybko kończy się amunicja. Żeby doprowadzić cienie do jasności „jotpegowej”, suwak cieni trzeba by często przesunąć do +100. By uratować to, co zostało wypalone albo ciężko przebarwione w światłach, suwak świateł często ląduje na -100. No i co dalej? Suwaki się kończą, jeszcze zanim zacznę cokolwiek „wyciągać” w stosunku do JPEG-a! Uznając, że tak być nie może, postanowiłam sprawdzić, jaki czart tam w środku siedzi i psuje mi zdjęcia. Czart wygląda jak czerwona linia na wykresie poniżej:
Ten wykres to oczywiście krzywa tonalna. Prosta kreska od lewego dolnego rogu do prawego górnego daje zdjęcie w miarę neutralne: kontrast nie jest ani podbity, ani obniżony, żadne odcienie nie są obcięte. To jest wykres typu „tu masz wszystkie kolory tak jak były, a teraz się baw”. Natomiast wygięta czerwona linia pokazuje, co ze zdjęciem robi domyślnie Adobe: całość jest mocno rozjaśniona (wygięcie w górę), głębokie cienie są obcięte (czerwona linia nie zaczyna się w rogu), średnie cienie dokontrastowane (bardziej stromy przebieg krzywej po lewej stronie), a światła spłaszczone (bardziej płaski przebieg krzywej po prawej). Co gorsza, to jest krzywa RGB a nie jasności, więc dotknięty jej działaniem jest nie tylko kontrast zdjęcia, ale też jego kolory – stąd mój problem z barwami na zdjęciach. W przypadku zdjęć ciemnych i niskokontrastowych byłoby wszystko w porządku, ale… przecież nie wszystkie takie są!
Wykres pochodzi z programu DNG Profile Editor, którego serdecznie polecam użytkownikom wywoływarek marki Adobe. Służy on do robienia własnych profili do aparatu, a pośrednio do zwalczania kiepskich profili fabrycznych. By z niego skorzystać, trzeba mieć zdjęcie z tego aparatu (!) w formacie DNG. Wystarczy jedno, nie ma potrzeby przerabiać na DNG wszystkich zdjęć, jakie zamierzamy edytować. Zdjęcie otwieramy w DNG Profile Editor, po czym zmieniamy to, co nam w dotychczasowym profilu Adobe przeszkadza. Ja wyrównałam krzywą tonalną, wybierając Linearną zamiast domyślnej Camera Raw Default. Mając kartę typu Color Checker, można też zrobić sobie pełny profil barwny aparatu w zakładce Chart (czy warto, to inna sprawa, ale można). Można też sobie nieźle w kolorach namieszać, więc ostrożność zalecana. Na koniec eksportujemy nasze ustawienia (File | Export…) do pliku w formacie .dcp, który będzie czytelny jako profil dla programów Adobe. By z tego własnego ustawienia skorzystać, trzeba w ACR czy LR, w zakładce z profilami, zamiast Adobe Standard wybrać nazwę utworzonego właśnie profilu. Domyślnie nazywa się on „Untitled Recipe”, więc przed wyeksportowaniem warto nadać mu jeszcze jakąś bardziej znaczącą nazwę w zakładce Options. I już – jeśli do tej pory trzeba było na wielu zdjęciach walczyć z tą samą przypadłością, to problem od tej pory będzie się rozwiązywał sam. Tylko dlaczego trzeba sobie taki prosty profil robić osobiście?
