Poradników fotografowania zwierząt ukazało się na polskim rynku księgarskim kilka. Rzadkością jest jednak pozycja odnosząca się do polskiej przyrody i prezentująca sekrety fotografowania rodzimych gatunków.
Wydana nakładem wydawnictwa Helion „Fotografia przyrodnicza dla wytrwałych. Jak skutecznie fotografować zwierzęta” jest poradnikiem rodzimym od A do Z. Napisana przez Henryka Janowskiego i Rafała Gawełdę książka omawia techniki i metody fotografowania ptaków i ssaków występujących na terenie Polski. Owszem, znaczna część zawartych tu informacji i porad jest uniwersalna i sprawdzi się w każdym regionie świata, ale tutaj dodatkowo mamy podpowiedzi związane ze zwyczajami rodzimych gatunków fauny.
Zacznijmy od podstaw
W książce znajdziemy zarówno sugestie co do wyboru sprzętu potrzebnego w fotografii przyrodniczej, jak i omówienie sposobów radzenia sobie z różnymi gatunkami zwierząt w różnych porach roku i różnych sceneriach. Mamy tu omówione kwestie związane z budową kilku typów czatowni (stałej, przenośnej, a także pływającej), jak również wskazówki dotyczące stworzenia sobie „safari” we własnym ogródku.
Sporo uwagi poświęcono zagadnieniom związanym z optymalnym ubiorem fotografa – zarówno pod kątem skuteczności maskowania, jak i komfortu długiego czekania na „strzał”. Autorzy przedstawili też kluczowe informacje na temat zachowania różnych gatunków ptaków i ssaków, które są ważne dla udanej obserwacji.
Polska przyroda
Dużym atutem książki jest osadzenie jej w rodzimych realiach. Nie czytamy o sekretach fotografowania hien, szakali czy pum, ale lisów, borsuków i świstaków. Przytaczane przez autora historie o porażkach prowadzących do sukcesu – jak np. w przypadku pysznej historii o świstakach (s. 166-171) nie tylko są lekturą ciekawą, ale też dającą się bezpośrednio przełożyć na praktyczną wiedzę. Nie zabrakło sugestii, w jakich regionach Polski warto szukać konkretnych gatunków zwierząt.
Autorzy zwracają także uwagę na kwestie etyczne. Na samym początku znajdziemy „Kodeks etyczny fotografa przyrody”, później odnoszą się do takich kwestii jak fotografowanie zwierząt trzymanych w niewoli jako dzikich czy nęcenie żywą przynętą. W późniejszych rozdziałach odnoszą się do zasad, jakich trzeba przestrzegać fotografując w polskich parkach narodowych, a także zwracają uwagę, aby nie podejmować działań mogących narazić zwierzęta (zwłaszcza młode) na niebezpieczeństwo.
Minus sprzętowy
Słabym punktem książki jest rozdział z poradami dotyczącymi wyboru aparatu. Autorzy słusznie zwracają uwagę, że kluczowymi parametrami będzie matryca dająca dobrej jakości obraz na wysokim ISO oraz sprawny autofokus. Tym bardziej dziwi zakwalifikowanie do aparatów spełniających wymogi fotografii przyrodniczej prehistorycznych Canonów 10D, 20D i 30D oraz Nikonów D100 i D200, przy jednoczesnym zdecydowanym wykluczeniu serii trzycyfrowej Canona i czterocyfrowej Nikona. Jednak matryca i 19 punktów krzyżowych w Canonie 760D radzą sobie „odrobinę” lepiej niż ich odpowiedniki w 10D czy D100.
Nie ma takich kontrowersji w części doradzającej wybór obiektywów, statywów, głowic i plecaków. Trzeba jednak mieć na uwadze, że wszelkie porady sprzętowe w książkach starzeją się najszybciej.
To nie album, a szkoda…
Fotografii w książce jest bardzo dużo, jednak zdecydowana większość z nich została wydrukowana w niewielkim rozmiarze. Z jednej strony dzięki temu zmieściło się więcej materiału ilustracyjnego dla omawianych zagadnień, z drugiej jednak strony wiele z tych fotografii jest pierwszej urody i zasługuje na większy format. No cóż, nie ma wątpliwości, że książka została pomyślana jako poradnik, a nie album.
Trudno nie porównywać recenzowanej książki z również osadzoną w polskich realiach „Fotografujemy ptaki” Grzegorza i Tomasza Kłosowskich. Jednak te książki bardziej się uzupełniają niż konkurują ze sobą. „Fotografia przyrodnicza dla wytrwałych” omawia szerszy zakres zagadnień (m.in. fotografowanie ssaków), prezentuje unikatowe autorskie doświadczenia i niestandardowe pomysły na radzenie sobie w różnych przyrodniczych sytuacjach. Polecam!
Henryk Janowski, Rafał Gawełda, Fotografia przyrodnicza dla wytrwałych. Jak skutecznie fotografować zwierzęta, wyd. Helion, s. 190, cena 69 zł. Książka do kupienia w wydawnictwie Helion.